Η τέχνη της ταυρομαχίας

                                 

   

Οι ταυρομαχίες γίνονται κυρίως στην Ισπανία, το Μεξικό, την νότια Γαλλία, την Πορτογαλία και σε αρκετές χώρες της νοτίου Αμερικής, σε ειδικά διαμορφωμένα αμφιθέατρα. Στο κέντρο ενός αμφιθεάτρου βρίσκεται η πλατεία των ταύρων .

Real Maestranza de Caballería de Sevilla, Χώρος διεξαγωγής ταυρομαχιών στη Σεβίλλη.

 Ιστορία

Ήδη στην αρχαία Ελλάδα η ταυρομαχία ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής και είχε τον σκοπό να δείξει ο αγωνιζόμενος το θάρρος του, την ψυχραιμία του, την ταχύτητα κίνησής του και τη σωματική του δύναμη. Η ταυρομαχία επισημαίνει τις ρίζες της και στην προϊστορική λατρεία στους ταύρους. Η δολοφονία του ιερού ταύρου είναι η ουσιαστική κεντρική εικονική πράξη της Mithras, η οποία τιμήθηκε στο Mithraeum οπουδήποτε βρισκόντουσαν οι ρωμαϊκοί στρατιώτες. Πολλές από τις παλαιότερες αρένες ταυρομαχίας στην Ισπανία βρίσκονται  δίπλα στις περιοχές των ναών της Mithras. Η ταυρομαχία συνδέεται συχνά με τη Ρώμη, όπου πολλές ταυρομαχίες διοργανώθηκαν ως προθέρμανση για την μονομαχία.

Η διαδικασία έχει ως εξής: Η αρένα έχει τρεις πόρτες. Από τη μία μπαίνουν οι ταυρομάχοι με τη συνοδεία τους. Από τη δεύτερη πόρτα μπαίνουν οι ταύροι και από την τρίτη βγάζουν τους σκοτωμένους ταύρους.

   Η ταυρομαχία διεξάγεται σε τρεις φάσεις. Στην πρώτη φάση ο ταύρος μπαίνει στην αρένα και μετά την πρώτη συνάντηση με την κάπα του ταυρομάχου, ορμάει στους πικαδόρες. Αυτοί είναι έφιπποι ταυρομάχοι, πάνω σε προστατευμένα άλογα. Οι πικαδόρες είναι οπλισμένοι με μια ξύλινη λόγχη με μεταλλική άκρη, την πίκα, την οποία καρφώνουν στους πολύ ισχυρούς μύες του αυχένα του ταύρου. Η πίκα μπαίνει για λίγα εκατοστά και ο σκοπός της είναι, αφενός να δοκιμάσει την γενναιότητα του ταύρου και αφετέρου να χαμηλώσει το κεφάλι του ταύρου, ετοιμάζοντάς τον για τις επόμενες φάσεις. 

Στη δεύτερη φάση οι βοηθοί του ταυρομάχου ή και ο ίδιος, αν έχει αυτή την ικανότητα, πλησιάζουν τον ταύρο χωρίς καμία προστασία και καρφώνουν στη ράχη του τις μπαντερίγιες. Αυτές είναι ξύλινες βέργες με μεταλλική άκρη, στολισμένες με χάρτινες χρωματιστές διακοσμήσεις. Οι μπαντερίγες αγκιστρώνονται ελαφρά κάτω από το δέρμα του ταύρου. Σκοπός τους είναι να αναδείξουν το κουράγιο του ταύρου και κυρίως να διορθώσουν τυχόν προβλήματα που παρουσιάζει καθώς ορμάει.

Στην τρίτη και τελευταία φάση, ο ταυρομάχος κρατώντας την μουλέτα, ένα κόκκινο κομμάτι φανελένιου υφάσματος σε σχήμα καρδιάς το οποίο είναι στερεωμένο σε έναν πήχη μάκρους 50 εκ. περίπου, επιχειρεί μια σειρά από περάσματα όσο πιο κοντά στα κέρατα του ταύρου είναι δυνατό, δείχνοντας την τέχνη του και ετοιμάζοντας τον ταύρο για το τελειωτικό χτύπημα. Οι δύο κυριότεροι τρόποι θανάτωσης του ταύρου είναι το volapié, κατά το οποίο ο ταυρομάχος ορμά με προτεταμένο το σπαθί προς τον ταύρο και το recibiendo όπου ο ταυρομάχος ακίνητος, προκαλώντας την τελευταία έφοδο του ταύρου, τον καρφώνει με το σπαθί. Και στις δύο περιπτώσεις, ο ταυρομάχος πρέπει να καρφώσει το σπαθί του ψηλά, ανάμεσα στους ώμους του ταύρου, εκθέτοντας το σώμα του στα κέρατα.

                                                   

                                                 

Αντιδράσεις

Οι ταυρομαχίες δέχονται έντονη κριτική από ακτιβιστές των δικαιωμάτων των ζώων, οι οποίοι τις χαρακτηρίζουν ως ένα βάρβαρο αγώνισμα. Στα Ισπανικά, η αντίθεση στην ταυρομαχία αναφέρεται ως antitaurina.Τον Αύγουστο του 2007, η κρατική Ισπανική τηλεόραση ακύρωσε τις ζωντανές μεταδόσεις ταυρομαχιών, καθώς η μετάδοσή τους κρίθηκε βίαιη για τα παιδιά που μπορεί να τις παρακολουθούσαν.

Από την άλλη πλευρά, οι οπαδοί των ταυρομαχιών, υποστηρίζουν πως δεν πρόκειται για ένα άθλημα, αλλά για μία καλλιτεχνική τελετουργία, με βαθιές ρίζες στην ισπανική παράδοση. Για το λόγο αυτό περισυνέλεξαν 600,000 υπογραφές που παραδόθηκαν στο ισπανικό κοινοβούλιο τον Μάρτιο του 2012, ζητώντας να προστατευτούν οι ταυρομαχίες σαν άϋλη πολιτιστική κληρονομιά.Στις 28 Ιουλίου του 2010, το κοινοβούλιο της Καταλονίας ψήφισε την απαγόρευση των ταυρομαχιών στην περιφέρεια, με νόμο που μπήκε σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2012.

Ταυρομαχία και τέχνη

Ο Γκόγια φιλοτέχνησε τη σειρά Ταυρομαχία την περίοδο 1815 - 1816, κατά τη διάρκεια ενός διαλείμματος από τη δημιουργία της φημισμένης σειρά χαρακτικών του Οι Συμφορές του Πολέμου, σε ηλικία 60 ετών. Οι Συμφορές του Πολέμου καθώς και τα Καπρίτσια, που είχε φιλοτεχνήσει παλιότερα, περιείχαν εικαστικούς σχολιασμούς για τον πόλεμο, τον κλήρο και γενικότερα την τότε Ισπανική κοινωνία, γεγονός που δυσκόλεψε τη δημοσίευση και την ευρεία αναγνώριση της καλλιτεχνικής αξίας τους. Αντιθέτως, η Ταυρομαχία δεν είχε πολιτικό περιεχόμενο, και δημοσιεύθηκε στο τέλος του 1816 σε μια έκδοση 320 έργων - για πώληση ως σειρές ή ως μεμονωμένα έργα - δίχως προβλήματα. Δεν έτυχε κριτικής ούτε εμπορικής επιτυχίας.

Ο Γκόγια γοητεύονταν από την ταυρομαχία που φαίνεται πως τον ενέπνεε ως θέμα, καθώς απoτέλεσε συχνά το αντικείμενο έργων του: σε αυτοπροσωπογραφία του (1790 - 1795) απεικονίζει τον εαυτό του με στολή ταυρομάχου το 1793 είχε υποβάλλει στη Βασιλική ακαδημία του Σαν Φερνάντο οκτώ πίνακες σε λευκοσίδηρο που είχαν ως θέμα τους ταύρους από τη στιγμή που γεννιούνται μέχρι τη στιγμή που οδηγούνται στην κορίντα με το ίδιο θέμα ασχολείται και στη σειρά λιθογραφιών του Οι ταύροι της Μπορντώ (1825), μια ομάδα αντιτύπων της οποίας αγόρασε ο Ντελακρουά. Ενδεικτικό της αγάπης του για τους ταύρους και την ταυρομαχία είναι το γεγονός ότι σε μία επιστολή του είχε υπογράψει ως Φρανθίσκο των Ταύρων.Πιθανώς η λατρεία του κινδύνου τροφοδοτούσε και υποκινούσε τη δημιουργική του έμπνευση, όπως φαίνεται και από την επιμονή του σε εικόνες μαρτυρίου και άλλων πράξεων βίας.